Wat mindfulness niet is (…en wel is): de mythes ontkracht!
Wat is mindfulness? Daar bestaan veel misvattingen over. Mindfulness gaat niet over urenlang mediteren in een hutje op de hei. Het gaat ook niet over verlicht zijn en probleemloos en zen door het leven gaan. Hieronder ga ik in op de mythes die bestaan over mindfulness en vertel ik je ook wat mindfulness eigenlijk wel is.
Mindfulness is zweverig
Hoewel het subjectief is, wat iemand als zweverig ervaart, kan ik zeggen dat de mindfulnesstraining juist een praktische en ‘down to earth’ training is. Het ‘down to earth’ aspect zit hem erin dat we tijdens de mindfulnesstraining onze geest trainen om aanwezig te zijn in het huidige moment. Jon Kabat Zinn, de grondlegger van de mindfulnesstraining, heeft het over het trainen van onze ‘aandachtspier’. Onze ‘mind’ heeft de neiging om steeds maar weer af te dwalen en vind het heel lastig om in het nu te blijven. Dit kan leiden tot een gebrek aan focus, het altijd maar aan staan en over je grenzen heengaan, stress, piekeren en uiteindelijk tot ziekte en burn-out. In de afgelopen 50 jaar is er veelvuldig wetenschappelijk onderzoek verricht naar de effecten van mindfulness en daaruit blijkt onomstotelijk dat mindfulness niet alleen stressverlagend, maar ook levenskwaliteit verhogend werkt. En dat is best aards toch?
Mindfulness maakt je Zen
Soms bestaat het beeld dat het beoefenen van mindfulness ertoe leidt dat je altijd maar Zen door het leven gaat. Op zich een mooi beeld, maar helaas niet waar. Mindfulness zorgt er niet voor dat je altijd blij, probleemloos en zen door het leven gaat. Emoties en ook problemen en moeilijkheden horen nou eenmaal bij het leven. Hoe je daar vervolgens mee omgaat is een ander verhaal! Het beoefenen van mindfulness zorgt ervoor dat je je minder laat meeslepen door interne en externe omstandigheden. Het leert je om meer bij jezelf te blijven, bewustere keuzes te maken en beter om te gaan met de uitdagingen en turbulentie van het dagelijks leven.
Mindfulness means being awake, it means knowing what you’re doing -Jon Kabat Zinn-
Mindfulness maakt het hoofd leeg
Het idee bestaat dat het doel van een (mindfulness-)meditatie is om je hoofd leeg te maken. Dat is een misvatting. Ons denken kun je, helaas, niet stoppen. Gedachten ontstaan willekeurig, zonder dat we daar controle over hebben en de inhoud daarvan wordt ingekleurd door talloze factoren. Wat het vaak vermoeiend en soms zelfs pijnlijk maakt, is dat we geloven wat we denken en ons laten meeslepen door onze gedachten. Het idee van mindfulnessbeoefening is dus niet om geen gedachten meer te hebben, maar om ons anders te leren verhouden tot ons denken.
Gedachten zijn slechts ervaringen, mentale activiteiten, van voorbijgaande aard. Niets meer en niets minder. Je kunt het vergelijken met bv. geluiden, fysieke sensaties, maar ook emoties. Gedachten komen en gaan. Je hoeft niet mee te gaan in de inhoud ervan, maar je kunt ernaar kijken, vanaf een afstandje, vanuit de rol van waarnemer. Je identificeert je dus niet jouw gedachten. Je hebt gedachten, maar je bent niet jouw gedachten. En hoe bevrijdend is dat!
Deze video van Mindspace illustreert goed hoe we ons ook kunnen verhouden tot onze ‘mind’:
Mindfulness maakt passief
Een van de aspecten van mindfulness is het accepteren en toelaten van dat wat er is. Dit kan de indruk wekken dat je altijd maar alles passief over je heen moeten laten komen. Niets in minder waar. Iets accepteren en toelaten is juist een actief proces. Daarbij kijk je eerlijk en open naar jezelf en de ander en loop je niet weg voor wat er speelt. Je kijkt met open vizier wat er gebeurt en verliest je minder snel in automatische, vaak belemmerende gewoontepatronen. Het gaat er over een bewuste keuze te kunnen maken. De ene keer kies je ervoor het probleem op te lossen en een andere keer besluit je dat het beter is om iets te accepteren.
Mindfulness is een hype
Dat mindfulness geen tijdelijke bevlieging is, is wat mij betreft overduidelijk. Niet alleen is de westerse mindfulnesstraining gebaseerd op de eeuwenoude oosterse Boeddhistisch filosofie. Ook heeft mindfulness inmiddels wel bewezen één van de meest krachtige antwoorden te zijn op moderne uitdagingen als stress en burn-out. De turbulentie en snelheid van het leven vraagt om tegenwicht. Mindfulness, maar ook meditatie, yoga en andere vormen die het doel hebben te vertragen en het bewustzijn te vergroten, zijn een onmisbaar en essentieel onderdeel van onze maatschappij geworden. Aangezien chaos, stress en burn-out nog steeds aan de orde van de dag is, is het mijn verwachting en mijn hoop dat mindfulness steeds verder zal groeien en meer zal integreren in het leven.
Ik hoop dat ik hiermee een aantal mythes over wat mindfulness is uit de wereld heb kunnen helpen. Ook hoop ik dat ik je iets meer inzicht heb kunnen gegeven in wat mindfulness wel inhoudt en wat de voordelen ervan zijn. Het beoefenen van mindfulness heeft mijn leven enorm verrijkt en veranderd. Als je het blogje wilt lezen waarin ik daarover vertel, klik dan hier.
—————————————————–
Wil jij meer van mindfulness weten en leren mediteren? Ik geef regelmatig mindfulnesstraining. Heb je al meditatie-ervaring en vind je het fijn om in een groep te mediteren? Ik organiseer twee keer per maand een mindfulness practice avond in Amsterdam. Je bent van harte welkom!
